Grand Cru trong tiếng Pháp có nghĩa là “sự phát triển vượt bậc”. Và rượu vang Grand Cru là hình ảnh thu nhỏ của những loại rượu ngon nhất.
Plato là một trong những triết gia và tác gia nức tiếng nhất Hy Lạp. Ông từng phát biểu: “Các vị thần đã cho con người rất nhiều thứ, nhưng trong đó không có gì tuyệt luân hay quý giá hơn vang”.
Bordeaux – thánh địa của rượu vang hảo hạng
Thành phố Bordeaux là trung tâm của thế giới vang. Vì vậy, không có gì bất ngờ khi ai cũng nghĩ đến nơi đây nếu muốn tìm kiếm những dòng vang thượng hạng. Bordeaux kết hợp truyền thống sản xuất vang hoành tráng và những hệ thống phân loại nổi tiếng thế giới, không chỉ xem xét chất lượng mà còn xác định uy tín của từng nhãn vang.
Hệ thống phân loại Grand Cru Classé vùng Médoc (tả ngạn cửa sông Gironde) ra đời năm 1855. Năm 1955, 100 năm sau đó, hệ thống phân loại Grand Cru của vùng Saint-Émilion (hữu ngạn cửa sông Gironde) xuất hiện. Hai hệ thống này bao gồm những tiêu chí rất khắt khe nhằm xếp hạng các nhà vang (gọi là “Château” nếu đi kèm một lâu đài) trong hai vùng trồng nho “appellation” (hàng hiệu) xuất sắc nhất Bordeaux, Médoc và Saint-Émilion.
Hệ thống 1855 và 1955 có thể so sánh với Champions League trong bóng đá; nơi mà các đội như Barcelona, Real Madrid, Bayern Munich, Manchester United, Liverpool có di sản lớn nhất và chất lượng cao nhất. Trở về với vang, chúng ta có thể dùng hai hệ thống nói trên để hiểu rằng các nhà vang như; Château Lafite Rothschild, Château Margaux hay Château Cheval Blanc; là các Château cao quý nhất Bordeaux nói riêng và thế giới nói chung. Danh hiệu Grand Cru Classé chính là đỉnh cao về chất lượng của vang; cũng như danh hiệu 3 sao Michelin trong ẩm thực; hay Haute Couture trong ngành thời trang.
G9 huyền thoại của giới rượu vang
Có khá nhiều Château đạt danh hiệu Cru Classé, nhưng G9 ở đây bao gồm 5 château đỉnh nhất ở Médoc, 2 ở Saint-Émilion, 1 từ Pomerol, và 1 từ Sauternes – tất cả đều là những vùng trồng nho có uy danh lừng lẫy.
Nam tước James de Rothschild mua Lafite năm 1868. Trước đó, Lafite đã được đợt phân loại 1855 đặt vào hàng nhất phẩm. Khi đó vang Lafite được gọi là Premier Cru, đây là bậc cao nhất trong 5 bậc của Cru Classé ở Médoc. Vì vậy, hiện nay Château Lafite Rothschild vẫn được bầu chọn là “đỉnh của đỉnh”.
Latour là một phần của Artemis, tập đoàn xa xỉ phẩm lớn bậc nhất thế giới. Artemis sở hữu các thương hiệu lừng danh như Gucci, Bottega Veneta và nhà đấu giá Christie’s. “Latour” chỉ một ngọn tháp bên trong khuôn viên château. Pháo đài này bị hủy hoại hoàn toàn khi người Pháp chiếm lại khu vực này từ tay quân Anh năm 1453 (trận Castillon). Vào khoảng năm 1620, một ngọn tháp mới được xây lại và trở thành biểu tượng của Latour.
Có thể nói Margaux là Château sản xuất vang đẹp nhất thế giới. Tòa lâu đài được xây dựng năm 1812 và có một con đường trồng cây hai bên rất thơ mộng. Corinne Mentzelopoulos (con gái ông trùm hệ thống siêu thị người Hy Lạp André Mentzelopoulos) là người sở hữu Margaux.
Haut-Brion là thành viên của Công ty Domaine Clarence Dillon. Chủ tịch công ty này là Đại công tử Robert của Luxembourg. Một trong những tên tuổi lớn từng đến thăm Haut-Brion là Tổng thống Mỹ Thomas Jefferson. Ông Jefferson đến thăm château năm 1787 khi còn là Công sứ đặc mệnh toàn quyền Hoa Kỳ tại Pháp. Đây cũng là lần đầu tiên một nhãn vang Premier Grand Cru được xuất khẩu sang Mỹ, khi Jefferson mua 6 kiện Château Haut-Brion gởi về nhà để dùng cho nhu cầu cá nhân.
Nam tước Nathaniel de Rothschild mua lại Mouton năm 1853. Năm 1855, Château Mouton Rothschild không được công nhận là Premier Grand Cru mặc dù đủ tiêu chuẩn. Sau nhiều năm nỗ lực đấu tranh của Nam tước Phillipe de Rothschild, Château Mouton Rothschild đã được nâng lên hàng Premier Grand Cru năm 1973. Vang Mouton nổi tiếng khắp thế giới không chỉ vì chất lượng mà còn vì thiết kế nhãn: hằng năm, gia đình Rothschild thuê một họa sỹ tên tuổi vẽ riêng nhãn cho mẻ vang năm đó.
Hai Château này tọa lạc tại Saint-Émilion ở hữu ngạn cửa sông Gironde. Trong bảng phân loại 1955 của Saint-Émilion, hạng cao nhất là hạng A (Premier Grand Cru Classé A), hiện chỉ bao gồm 4 Château: Cheval Blanc, Ausone, Angélus, Pavie; trong đó Cheval Blanc và Ausone vẫn được xem là cao cấp và giàu truyền thống, còn Angélus và Pavie đã có nhiều bước tiến vượt bậc trong những năm gần đây. Ngoài ra, Château Cheval Blanc còn là thành viên của tập đoàn Moët Hennessy Louis Vuitton (LVMH). LVMH đã đầu tư nhiều vào Cheval Blanc, đẩy mạnh mạng lưới phân phối toàn cầu cho Château này.
Nói đến vang luxury, không thể không nói đến Pétrus. Nhà vang này nằm trong vùng trồng nho Pomerol. Vì Pomerol không phân loại vang như các appellation khác ở Bordeaux, nên Pétrus không có danh hiệu cru nào. Tuy nhiên, vùng trồng nho rất nhỏ này sở hữu đất đai hoàn hảo cho cây nho. Trong đó, “cái rốn Pétrus” rộng chưa tới 20 héc-ta và là nơi cho ra những chai vang thuộc hàng ngon nhất thế giới. Vang Pétrus được sản xuất với số lượng rất ít, vì vậy chai nào cũng cực kỳ đắt giá.
Thành viên LVMH này là Château xuất sắc nhất vùng trồng nho Sauternes, với nhãn vang tráng miệng (dessert wine) đầy mê hoặc. Vang trắng Château d’Yquem ngọt và hơi sệt, mang nhiều tầng hương vị. Đây là Château ưa thích của Robert Parker, nên nhu cầu vang d’Yquem luôn cao.
.jpg)
Thang điểm 100 của Robert Parker trong giới rượu vang
Một tác nhân khác đến từ Mỹ đã tăng cường nhận thức về Grand Cru Classé trên thế giới. Đầu thập niên 1980, người tiêu dùng biết Grand Cru Classé bao gồm những nhà vang Bordeaux đỉnh nhất; nhưng không thể tìm thấy các bài phê bình đánh giá chính xác về chất lượng của từng nhãn vang. Từ năm 1982, nhà báo trẻ Robert Parker thay đổi cuộc chơi bằng thang điểm 100; để đánh giá vang trong tạp chí Wine Advocate của ông. Cách chấm điểm dễ hiểu này nhanh chóng được người tiêu dùng ủng hộ. Wine Advocate trở thành tài liệu tham khảo về vang thượng hạng uy tín nhất thế giới.
.jpg)
Những nhãn vang đạt điểm cao, đặc biệt là 100 điểm, được săn lùng ráo riết. Robert Parker đã tạo ra một bước ngoặt cực lớn đối với vang, vì vậy ông đã được Tổng thống Pháp Jacques Chirac tặng Bắc Đẩu Bội tinh (Legion d’Honneur). Đây là huân chương cao quý nhất của nước Pháp và rất hiếm khi được trao tặng cho người nước ngoài. Hiện nay, “hoàng đế vang” Robert Parker vẫn đang dùng các kênh mới như YouTube, Facebook và tạp chí mạng để cập nhật thêm thông tin cho người tiêu dùng.
